© Zülal Kalkandelen
Cumhuriyet Hafta Sonu/5 Nisan 2008
Amerika’daki kitapçılarda son günlerde dikkat çeken bir çizgi roman var: Cairo. Hikayesini Amerikalı genç gazeteci G. Willow Wilson’ın yazdığı eseri, başarılı Türk illüstratör M. K. Perker çizgilere aktarmış. (Adının bu şekilde yazılmasını kendisinin özel isteği.) Batman’in yayımcısı DC Comics/Vertigo’dan çıkan kitap, eleştirmenlerden ve okurlardan çok olumlu eleştiriler aldı. Türkiye’de Gırgır, Sabah, Leman ve Vatan’daki çizimleriyle tanınan Perker, 2001’den bu yana New York’ta yaşıyor ve The New York Times, The New Yorker, The Wall Street Journal, The Progressive ve MAD’in de aralarında bulunduğu birçok önemli yayın için çalışmalar yapıyor. Kendisiyle New York’ta bir kafede buluşup yeni kitabı ve sanatı üzerine söyleştik.
Romantizm, politika ve aksiyonu bir araya getiren Cairo’nun konusu ve karakterleri oldukça ilginç.
Evet, hikaye Kahire’de geçiyor. Doğu masallarının öğelerini toplayıp bunları günümüzün anlayışıyla karıştırıp Batılı karakterlerle işliyor. Örneğin, bir cin var ama lambadan çıkmak yerine nargileden çıkıyor. Kahire’ye giden Lübnanlı-Amerikalı bir turist bu nargileyi satın alıyor. Aslında potansiyel bir intikam bombacısı ve Lübnan’a giderken uçağı rötar yaptığı için birkaç günü Kahire’de geçiriyor. Diğer taraftan gazetecilik öğrencisi Amerikalı bir kız var, o da birkaç ay geçirmek için Mısır’a gidiyor. Üçüncü karakter, Lübnanlı-Amerikalı gence nargileyi satan Mısırlı bir uyuşturucu pazarlayıcısı. Diğer bir karakter, kapatılan muhalif Cairo Weekly gazetesinde çalışan Mısırlı bir gazeteci. Bir de , bir olay nedeniyle kendisini sınırın öteki tarafında bulan İsrailli bir kadın asker var. Bunların hepsi gelişen olaylar ayrı ayrı noktalardan çıkıp bir araya geliyorlar.
Amerika’da kitapla ilgili çıkan eleştirilerde, senin Ortadoğu’yu bilen birisi olmanın çizgilerine yansıdığı yazılıyor. Sence de öyle mi?
Amerika’da kitapla ilgili yorumlarda bunu otomatik olarak yapıyorlar. Oysa bence hiçbir faydası olmadı. Ben hiç Kahire’de bulunmadım. Sanıyorum, bu tür yazıları yazmak durumunda olanlar, ne söyleyeceklerini tam bilemediklerinde, bu bir tür açılım noktası oluyor.
Kahire’de yaşamış olsaydın, farklı bir şey çıkar mıydı ortaya?
Aynı şeyi ben de çok düşündüm ama sanmıyorum. Örneğin, İstanbul’da geçen bir öykü çiziyor olsam, ne gibi bir enteresanlık yapabilirim ki, İstanbullu bir insan da görünce onu yakaladığıma şaşırsın?
Ama belki bazı şeyleri yapmazsın... Yabancı basında Türkiye ile ilgili çıkan karikatürlerde ya da illüstrasyonlarda öyle klişe şeyler görüyoruz ki, Türkiye’yi tanımadıkları ya da önyargı ile davrandıkları anlaşılıyor.
Bu çok doğru. En azından olmayan şeyleri yapmazsın diyorsun... Fakat bizim bakış açımızla yabancı birisinin bakış açısının da farklı olduğunu belirtmek lazım. Biz Teşvikiye’de gezerken, oradaki Avrupai ortamı, lüks mağazaları, güzel kafeleri görüyoruz. Oysa Amerikalı bir arkadaşım aynı yerde gezerken, “Bu şehrin bu oryantal yanını çok seviyorum,” diyor. Çünkü onlar lüks mağazaları değil, caminin bahçesinde kafe olmasını ilginç buluyor. Ama tabii, bir çizer için önemli olan göstermek istediği şey. Paris’te de her tarafta Arap kökenli insan var ama onları çizerseniz, burası Cezayir mi diye soracaklar. Belki İstanbul’u çizen adamdan da o oryantalizmi göstermesini bekledikleri için öyle çiziyor.
Kitaba Mısırlılardan tepki aldın mı hiç?
Willow, bir süre Kahire’de yaşadığı için çizimlerin aynen kenti yansıttığını söylüyor. Ama neden her kafede erkeklerin nargile içtiğini soran Mısırlılar da çıkabilir tabii...
Cairo’nun Türkiye’de yayınlanma olasılığı var mı?
NTV Kitapları ve Çınar Yayınları temasa geçti. Bir de Leman basmak istiyor. Ama ne olur bilmiyorum...
Gazete ve dergilere yaptığın çalışmalar dışında yeni projelerin var mı?
Yine Cairo’nun yazarıyla DC Comics’ten aylık bir seriye başlıyoruz, ağustos ayında yayımlanmaya başlayacak. Fakat bu kitap formatında çıkmayacak, Batman, Superman gibi olacak, 6-7 sayıda bir de koleksiyona dönüşecek. Yaklaşık 7 ya da 8 yıl sürecek, toplam 10-12 koleksiyon albümü yayınlanmış olacak. Ayrıca LeManyank’ta çizdiğim Uykusuz Amerika’da yayımlanacak.
Amerika’nın şu andaki durumunu anlatacak bir illüstrasyon isteseler nasıl çizerdin?
Bir gazetenin editörü benden böyle bir iş istese, Amerikan bayrağının çizgileriyle yıldızlarını ters çevirip, çizgileri parmaklık olarak kullanabilirim ya da yıldızlarla oynayıp onları düşürebilirim veya yıldızları makine çarkına dönüştürebilirim.
