MORRISSEY: "YOUR REAL HOME IS YOUR BODY – NOT YOUR HOUSE OR YOUR APARTMENT!"

28.11.2014

It is a pleasure for me to interview the one and only Morrissey for the third time. This time, I conducted this interview for my Vogue Turkey piece focusing on Morrissey and gender roles, sex and love. Here are his fantastic answers! (If you are interested, my second interview with Moz: My second interview with Moz; and the first one: and the first one.)
Zülâl Kalkandelen
 
****

30 years ago, in “Pretty Girls Makes Graves”, you said, “I’m not the man you think I am.” It was a tale of losing faith in womanhood. And in your new album, there’s a song called “I’m Not a Man” detesting Casanova and Don Juan. “Sex and love are not the same,” you sing in “Smiler With Knife’. There’s always a search for purity and the meaning in this world, and a preference for a desire for love over lust in your lyrics. I’d love to learn your thoughts on the idea of separating love and sex.

Well, of course, we can love our friends without wanting any physicality, and we can also meet someone who means nothing to us on an intellectual level yet we’d love to have a physical wrestle, shall we say.  The problem is, I think, that most of us think there is only one very firm side to our personality.  We can’t accept that there are many versions of ourselves within, many composites that make up what we are.  We lock into our likes and dislikes at the age of 15, and we stay there forever.  Then, at the age of 28, you find yourself saying to someone “well, I’d like to, but I can’t”. We all seem to be petrified to say exactly what we truly feel.  In reality, of course, everyone is fascinated by the sexuality of every other person, but we must all die saying nothing because life exists only under specific orders, and if we ignore those orders then we are accused. 

Is “Smiler with Knife” based on the book by Nicholas Blake?

I’ve never heard of such a book.  I’m disappointed because I thought the title was original.  Oh, hell.



Years ago, Leonard Cohen wrote one of his most acclaimed songs "I'm Your Man". Unlike him, you sing "I’m Not a Man’ ”. If isolating yourself from genders or being beyond gender is a liberating thing, why are most of them are shy about it?

I’m not shy about it, otherwise I wouldn’t stand on a stage and sing it as I do.  At the root of it all, you really don’t want laws and other people’s standards making any punishing claims on your body or your gender.  That attitude is old now.  Humans are far more complicated and interesting than they have ever been allowed to express or believe, even though we still take steps to our final death-bed with more assurance than we do towards someone whom we’d like to ask out on a date.

As an artist, you can take any character / personality you want. But it is interesting that in your songs you are always yourself, you are the subject telling us stories about yourself, the people around you and the society you live in. Of all the songs you have written, is there any that has been shaped by a female point of view?

All men existed within a female body before we functioned in a male body, so it seems obvious to me that there are less secrets to being male or female than we are trained to accept.  Because there is so much profit in the division of the sexes ... heterosexual divorce is a huge business, and so on ... babies calm down even the most strident political activists ... the social certainty is always marriage and children because this makes people easy to govern and easy to scare, whereas if we were all encouraged to be mobilized and unmarried social thinkers then we could no longer be controlled by politicians.  The fact that most people who marry actually step into hell, and the fact that millions of people are unmarried and perfectly happy, well, neither are images you’ll ever see on television advertising.  



"A PROPHET FOR THE FOURTH GENDER"

In the ‘80s, you called yourself a “prophet for the fourth gender”. Were you just playing with words to get rid of being trapped in society’s idea of gender? Or was it how you felt exactly at the time?

That description obviously sounded overworked, but I was serious.  I couldn’t feel any affinity with the three existing genders. However, I am not a freak, and I don’t live in a frenzy of rage, but at the age of 23 I was absent from sex because there was no way in. What was the point of me?  It’s only a form of fear that makes us mimic everyone else, because otherwise we’re asked to explain ourselves, and peope hate to do that because you find yourself face-to-face with a new awareness, and it just might be too exciting a proposition.  A lot of people prefer entrapment and orders and even alienation, yet there is so much within that could be teased out, and we could all surprise ourselves, but most of us prefer simple ignorance.  Do you really think that you were created and placed on this planet in order to pay a mortage? 

In the book called “Morrissey: Fandom, Representations and Identities”, there is a chapter about your negotiation of dominant gender and sexuality codes. And Elisabeth Woronzoffwrites, “Morrissey does not deconstruct popular culture to such extend that is unrecognizable from its original entity. What Morrissey does that is so unique is that he acknowledges the dominant codes but parlays an alternative means of decoding them. I read Morrissey as one who does not actively oppose dominant discourse. I hold that what he does do is settle in the middle, and presents us with a negotiated discourse.” What I understand from reading this paragraph is that by doing this, you seek not to destroy order but to reorder. Would it be fair to say that this negotiation ‘allows your fans to decide and interpret your language, lyrics and appearance as reflections of their own identity’?

That’s exactly the aim, so, therefore, hopefully, you are of some use to everyone, and we all feel less alone if we are assured that our feelings are shared by others, naturally. Your real home is your body – not your house or your apartment. To sit still and endure your own feelings is probably the toughest part of everyone’s day.  It need not be.  Or, if it has been, then now it must stop, because, by the age of 29, we’re all tired out, and soon we enter our 40s as if we are entering death, when, really, it’s a better beginning than entering our 20s. Human beings have been treated like processed chemicals for too long.  It is time to sit and fill the whole chair, to drink yourself in like you would a glass of wine, and to stop chasing old and forced behavioural patterns.  How do we do this?  Well, it’s easy.  You just begin to. Instead of being afraid of people who nudge and push us, we should appreciate anyone at all who puts new questions before us.

"IS SEX JUST AN IDEA?"

Another interesting point in the aforementioned book is that you are capable of demonstrating vulnerability and sensitivity without being homosexual; and embodying the type of masculinitythat is far more expansive than the simplistic rhetoric espousing men as active and women as passive. These are two of the main reasons I've been struck by your music. As an artist, did you have the idea of separating sexuality and gender in your music from the beginning or how did this idea develop?

I believe foremost in humasexuality.  We are all humans and we all love humans. If we could leave the debate at that, we’d all be OK, but instead we’re asked to clarify and limit our sexual desires so that others might know where they stand with us.  But by doing this you are admitting that, no matter how long you live, you can never become a new person with a new life and new ideas.  Why must sexuality be so unbreakable?  We all know very well that each of us struggle with an outer reality and an inner reality, so why not combine them? It is rigid moral certainty and and rigid moral indignation that traps us all, and if people were allowed to, for example, freely share their bodies, then the fuller their lives would be.  Quite obviously I do not suggest any action enforced against the will of others, but it is fascinating to me how most people go through their entire lives saying absolutely nothing at all on the issue of sex or gender, as if they were in some form of sexual exile, or riddled with cancerous guilt. We don’t even know how our closest friends feel about their own bodies, yet we know their views on the most insiginificantly cud-chewing nonsense.  Are we all frozen in dullness? Is sex just an idea?  

Why do you think society detests strong women?

Because the bull must mount the cow, and not the other way around.

In the ‘80s, you once said, “Clothes are no longer the window of the soul”. In The Smiths era, you used gladioli on stage and provided flamboyance, and the other members of the band wore sweaters reflecting a gang aspect. Were all these things planned from day one to show the world that you were your own man?

No, it was just because the other three were quite dull.

One of the highlights of your concerts is when you rip open your shirt presenting your body to the audience. Is your singular male body a symbol of openness for everything?

Well, it’s the only body that I have.  I can’t reveal any other.  It’s not meant to be an orgiastic moment – I’m not asking anyone to find me impressively seductive, but rather, to get out of this human need to always be enclosed ... enclosed within clothes, within cars, within houses ... humans are obsessed with being ‘inside’ or covered, and they don’t feel comfortable with the lyric natüre of freedom of any kind. This has been learned, though, since obviously we were once what might be termed ‘wild’. I think ‘wild’ means ‘free’.  You hear how animals ‘live in the wild’, or that they are ‘wild animals’.  All this means is that they aren’t caged.  They’re not wild – they’re free.  Anyway, the reflex of suspicion that human beings automatically have is, I think, very sad, and it makes earth a sad place.  Yes, sex gets to the reality of things, but there are deeper emotions than the sexual.

I read your wonderful interview with Linder Sterling and now want to ask the same question you asked her: “If you inhabited a female body, how would your work differ?” For example, would you pull off your shirt on stage?

Even quicker than I do now.

"YOU ARE EITHER A SINGER, OR ELSE YOU ARE SIMPLY A COSTUME..."

In the book “How Music Works”, David Byrne writes, “In musical performances one can sense that the person on stage is having a good time even if they’re singing a song about breaking up or being in a bad way. For an actor this would be anathema, it would destroy the illusion, but singing one can have it both ways.” I have always wondered how you feel while singing “I Know It’s Over” or “Asleep” on stage. What exactly do you feel at such intimate moments?

I don’t ever forget the original process that created the song, so therefore the pain doesn’t take absence simply because this is now 2014 and I have a decent bank account and a few good friends. If a song becomes important to many people, well, this is not coincidental.  To sing an emotive song is not a confidence game – you cannot do it unless you feel it.  But I disagree with David Byrne on the subject of acting because many great actors can bring off failure magnificently, and we love them for it all the more.  We can identify the artists who have created beauty for everyone, and we can also see that they have suffered for it, and that’s why we will always love them.  I also disagree with David when he uses the term ‘musical performance’ because if you have a true and physical need to sing a song then you are not performing.  Performance is forced and artificial, and you are either a singer, or else you are... simply ... a costume.

MORRISSEY: "GERÇEK EVİNİZ BEDENİNİZDİR, YAŞADIĞINIZ APARTMAN DAİRESİ DEĞİL!"

28.11.2014
 

30 yılı aşkın bir süredir "keşke onun gibi bir arkadaşım olsa diye" içimden geçirip, uzaktan ama çok yakından izlediğim bir sanatçı Morrissey. Kendisiyle 2012'de İstanbul'a geldiğinde konser organizasyonunu yapan kurumun aracılığıyla bir röportaj yapmıştım ama dilediğim her şeyi soramamıştım, olanaklar sınırlıydı. Sonra bu yıl yeni albümü "World Peace Is None of Your Business" yayınlanınca epey uğraştım ama sonunda bir şekilde Moz'un yakın çevresine ulaştım ve özel bir röportaj yapma fırsatı doğdu. "Istanbul" adlı şarkısının geri planındaki düşünceleri başta olmak üzere, temelde albüme odaklanan o söyleşiyi eylül ayında blogumda yayınlamıştım. Ama elbette benim kendisine sormak istediğim soruların sonu yok. Vogue Türkiye, konserden önce Morrissey hakkında bir yazı yazmamı istediğinde röportaj olanağının da bulunduğunu öğrendim. Derginin Aralık 2014 sayısında yayınlanan yazımı, Morrissey'in toplumda cinsel kimliklere yüklenen roller hakkındaki çarpıcı görüşlerine odaklanacak şekilde planladım. Benim yorumlarımı da içeren söz konusu yazıyı dergide okuyabilirsiniz. Morrissey ile yaptığım üçüncü röportajda verdiği fantastik yanıtları burada paylaşmak benim için heyecan verici. Umarım okurken siz de keyif alırsınız.

30 yıl önce “Pretty Girls Make Graves” adlı şarkıda “I’m not the man you think I am” demiştiniz. Kadınlığa inancı kaybetmekle ilgili bir hikayesi vardı. Yeni albümünüzde Casanova ve Don Juan kavramlarına olumsuz bakarak “I’m Not a Man” diyorsunuz. “Smiler with Knife”da seks ile aşkın aynı olmadığından söz ediyorsunuz. Şarkı sözlerinizde her zaman saflık için bir arayış, şehvet yerine aşk için duyulan bir tercih var. Sevgi ve cinselliği birbirinden ayırma fikri hakkındaki görüşlerinizi öğrenmek isterim.

Elbette hiçbir fiziksel isteğe sahip olmadan arkadaşlarımızı sevebiliriz ve bizim için entelektüel olarak hiçbir anlam ifade etmeyen ama fiziksel olarak yakınlaşmak istediğimiz insanlarla tanışabiliriz. Sanırım sorun şu ki, çoğumuz tek yönlü bir kişiliğe sahip olduğumuzu düşünüyoruz. İçimizde birçok versiyonlarımızın olduğunu, bizi ortaya çıkaran birçok yapının bulunduğunu kabul edemiyoruz. 15 yaşındayken hoşlandığımız ve hoşlanmadığımız şeylerin içine kendimizi kilitleyip sonsuza kadar orada kalıyoruz. Sonra 28 yaşımızda, kendinizi birisine “İsterdim ama yapamam,” derken buluyorsunuz. Hepimiz gerçekten ne hissettiğimizi söylemeye korkuyor gibiyiz. Elbette herkes diğerlerinin cinselliğinden etkilenebilir ama hepimizin bu konuda hiçbir şey söylemeden ölmesi beklenir; çünkü hayat sadece belli bir düzende yaşanıyor ve biz bunları reddettiğimizde suçlanıyoruz.

“Smiler With Knife”, Nicholas Blake’in yazdığı romandan mı esinlendi?

Böyle bir kitabı hiç duymamıştım. Hayal kırıklığı içindeyim; çünkü kitabın adının orijinal olduğunu düşünüyordum. 

Yıllar önce Leonard Cohen en sevilen şarkılarından birinde “I’m Your Man” diyordu ama siz  onun tersine “I’m Not a Man” diyorsunuz. Bana göre böylesine güçlü bir şarkıyı yazabilecek az sayıdaki sanatçıdan birisiniz. Eğer kendinizi cinsiyetlerden izole etmek ya da cinsiyetlerin ötesine geçmek özgürleştirici bir şeyse, neden çoğu sanatçı bundan çekiniyor?

Ben bundan çekinmiyorum, aksi halde sahneye çıkıp o şarkıyı söylemezdim. Temelinde yatan şu ki, gerçekten hiçbir yasanın ya da standartların bedeniniz ve cinsiyetiniz hakkında suçlayıcı yargılarda bulunmasını istemiyorsunuz. Bu tavır artık eskidi. İnsanlar, açıklamalarına ya da inanmalarına izin verilenden çok daha karışık ve ilginç. Yine de hâlâ ölüm döşeğimize doğru adım atarken duyduğumuz güven, birisine çıkma teklifinde bulunurken hissettiğimizden daha fazla.

(Daha önceki röportajda bu şarkı üzerine sorduğum bir soruyu konuyla ilgisi nedeniyle buraya alıyorum: 

Aynı zamanda şiddetin özellikle erkeklere ait bir kültürel özellik olarak görüldüğü bir toplumda yaşıyoruz. Bu nedenle “I’m Not a Man” adlı şarkınızı çok cesur buluyorum. Şarkıdaki her dize çok isabetli, toplumdaki erkek tanımının zihne ve kimliğe nasıl zarar verdiğini çok doğru bir şekilde açıklıyor. “Autobiography”de ise, Bowie’nin androjen görüntüsünün 1970’lerde İngiliz toplumunu nasıl sarstığını anlatıyorsunuz. Cinsiyetler arasındaki fiziksel ayrımı silikleştiren ilk gördüğünüz imajı ve okuduğunuz yazıyı (kitap/şiir vb.) hatırlıyor musunuz?

Cinsiyet konusunda, sanırım Amerikalı yazar Gertrude Stein, geride kalanları takip etmeye hazır olmayan bir insana dair gördüğüm ilk imajdı. Fakat bu her zaman sadece bir heteroseksüellik ya da eşcinsellik konusu değildir. Bir insanı cinsiyetiyle açıklamak, çoğu zaman bize o insan hakkında hiçbir şey söylemez. Gertrude Stein gibi olanları ilginç buldum; çünkü androjenlikleri erkek ile kadını bir araya getiriyordu, yeni ve farklı deneyimlere kapıyı kapatmış değildi ki bu bana çok sağlıklı geliyor. Bu nedenle ilk dönemlerinde David Bowie ve Patti Smith bir elçi gibi görünüyordu. Oysa çoğumuz hâlâ acı verici bir şekilde sınırlı cinsiyet rolleri konusunda ısrar eden toplumlarda yaşıyoruz ve heteroseksüel erkek doğruluğuna dair varsayım, hâlâ küresel politikanın değişmeyen yüzü.



"DÖRDÜNCÜ CİNSİYETİN ELÇİSİ"

Bir sanatçı istediği karakter ya da kişiliğe bürünebilir. İlginçtir siz şarkılarınızda daima kendinizsiniz; bize kendiniz, etrafınızdaki kişiler ya da içinde yaşadığınız toplum hakkında öyküler anlatıyorsunuz. Yazdığınız bütün şarkılar arasında, tamamen kadın bakış açısıyla biçimlenen var mı?

Bütün erkekler, erkek bedeni içinde var olmadan önce bir kadın bedeni içinde var oluyor. Bu nedenle bence açık ki bu, erkek ya da kadın olmakla ilgili olarak bize eğitimle kabul ettirilenlerden daha az gizemli. Çünkü cinsiyet ayrımında çok fazla çıkar var... Heteroseksüel boşanma büyük bir iş kolu mesela... Bebekler en sert politikacıyı bile yumuşatıyor. Evlilik ve çocuk sahibi olma, daima toplumsal açıdan emniyetli; çünkü böylelikle insanların yönetilmesi ve korkutulması kolaylaşıyor. Oysa hepimiz harekete geçip sosyal olaylara odaklanan bekar insanlar olsak, politikacılar artık bizi aynı şekilde kontrol edemez. Evlenenlerin çoğu gerçekte felakete adım atarken, diğer yanda milyonlarca insan bekâr ve çok da mutlu ama bu imajları televizyon reklamlarında göremezsiniz.

80’lerde kendinizi “dördüncü cinsiyetin elçisi” diye tanımladınız. Sadece toplumun cinsiyet fikrinin içinde sıkışıp kalmaktan kurtulmak için kelimelerle mi oynuyordunuz? Yoksa gerçekten öyle mi hissediyordunuz?

Açık ki üzerinde fazla kafa yorulmuş bir tanımlamaydı ama ciddiydim. Var olan üç cinsiyete karşı bir yakınlık hissetmiyordum. Bununla birlikte, acayip bir yaratık da değilim, öfke patlaması içinde yaşamıyorum. Fakat 23 yaşımdayken hâlâ seksi yaşamamıştım; çünkü o dönemde olanağı yoktu. Ne demeye çalışıyordum? Diğer insanları taklit etmemize bir tür korku neden oluyor sadece, aksi halde kendimizi açıklamamız isteniyor. İnsanlar bunu yapmaktan nefret ediyor, çünkü yeni bir uyanışla karşı karşıya geliyorsunuz. Karşınıza çıkan bu öneri çok heyecan verici olabilir. Çoğu insan bununla yüzleşmek yerine, sıkışıp kalmayı, düzenin buyruklarını ve hatta yabancılaşmayı tercih ediyor. Hepimiz kendimizi şaşırtabiliriz ama çoğumuz basitçe görmezden gelmeyi tercih ediyoruz. Gerçekten borç senetlerini ödemek için yaratılıp bu gezegende bunun için yer aldığınızı düşünüyor musunuz?

“Morrissey: Fandom, Representations and Identities” adlı kitapta sizin yerleşik cinsiyet kodlarını aşma çabanız üzerine yazılmış bir bölüm var. Elisabeth Woronzoff şöyle diyor: “Morrissey, popüler kültürü orijinal halinden çıkıp tanınmayacak hale gelecek şekilde bozmuyor. Morrissey’in yaptığı şey o kadar özgün ki, önce yerleşik kodları tanıyıp, sonra o kodları çözmek için onlardan alternatif bir araç olarak yararlanıyor. Ben Morrissey’i dominant söyleme aktif olarak karşı gelmeyen biri olarak görüyorum. Bana göre yaptığı, ortada durup bize üzerinde uzlaştığı yeni bir söylem sunmak.” Bu bölümü okuduktan sonra, sizin egemen düzeni bütünüyle yok etmek değil ama onu yeniden düzenlemek istediğiniz sonucuna varıyorum. Bu tür bir müzâkerenin hayranlarınızın sizin kullandığınız dili, şarkı sözlerinizi ve görünüşünüzü kendi kimliklerinin bir yansıması olarak yorumlamasına olanak sağladığını söylemek uygun olur mu?

Tam olarak amaç bu. Umarım bu şekilde herkese bir ölçüde faydalı olunabilir. Hepimiz duygularımızın başkaları tarafından da paylaşıldığından emin olduğumuzda, doğal olarak daha az yalnızlık hissederiz. Gerçek eviniz, yaşadığınız bina ya da apartman dairesi değil, bedeninizdir. Hareketsiz bir şekilde oturup kendi duygularına katlanmak, herhalde herkesin günlük yaşantısının en zor kısmıdır. Bunun böyle olması gerekmez ya da şu ana kadar böyle olduysa bitmesi gerekir. Çünkü 29 yaşına geldiğimizde hepimiz yorgun düşüyoruz ve kısa bir süre sonra 40’lı yaşlara geldiğimizde, aslında bu 20 yaşına girmekten daha iyi bir başlangıç olduğu halde, sanki ölüme adım atıyormuşuz gibi giriyoruz o döneme.

İnsanlar çok uzun zamandır işlenmiş kimyasallar gibi muamele görüyor. Artık bir sandalyeye güzelce yerleşip adeta bir bardak şarap içer gibi kendinizi duyumsamanın ve eski, zoraki davranış kalıplarını izlemeyi bırakmanın vakti geldi. Bunu nasıl yaparız? Kolay, sadece başlamak gerekli. Bizi itip kakan insanlardan korkmak yerine, önümüze yeni sorular çıkaranlara müteşekkir olmalıyız.



"SEKS, SADECE BİR FİKİRDEN Mİ İBARET?"

Söz konusu kitapta geçen ilginç noktalardan birisi, sizin homoseksüel olmadan kırılganlık ve duyarlılık yansıtabilmeniz; erkeği aktif kadını pasif olarak gösteren basit retorikten çok daha geniş kapsamlı bir erkeklik tarzını somutlaştırmanız. Bunlar müziğinizden etkilenmemin nedenlerindendi. Bir sanatçı olarak cinsellik ve cinsiyeti müziğinizden ayrıştırma fikri ta en başından beri mi vardı ya da bu fikir nasıl gelişti?

Ben öncelikle “humasexuality” diye tanımladığım kavrama inanıyorum. Hepimiz insanız ve insanları seviyoruz. Konuyu bu noktada bitirebilsek, hiç sorunumuz olmazdı. Ancak bunun yerine konuya açıklık getirmemiz ve cinsel isteklerimizi sınırlamamız isteniyor ki, böylece diğer insanlar bize karşı tavırlarını belirleyebilsin. Ama bunu yerine getirdiğinizde, ne kadar süre yaşarsanız yaşayın, yeni bir hayatı ve fikirleri olan yeni bir insan haline gelemeyeceğinizi beyan ediyorsunuz. Neden cinsellik bu kadar kırılamaz olsun? Her birimizin bir dış, bir de iç gerçeklik ile mücadele ettiğini hepimiz çok iyi biliyoruz. Neden onları birleştirmeyelim? Kalıplaşmış ahlaki kesinlik ve katı ahlâki infial bizi hapsediyor. Örneğin insanların bedenlerini özgürce paylaşmasına izin verilse, yaşamları daha renkli olurdu. Çok açık ki, başkalarının iradesine karşı zorla gerçekleştirilen herhangi bir hareketi ima etmiyorum. Fakat çoğu insanın tüm hayatı boyunca, sanki bir çeşit cinsel sürgündeymiş ya da acayip bir suçmuş gibi, seks ve cinsiyet konusunda kesinlikle hiçbir şey söylememesi benim için hayret verici. En yakın arkadaşlarımızın bile kendi bedenleri hakkında ne hissettiğini bilmiyoruz ama en önemsiz saçmalıklar üzerine düşüncelerinden haberdarız. Hepimiz yavanlaşıp kaldık mı? Seks sadece bir fikirden mi ibaret?

Sizce modern toplumlar neden güçlü kadından hoşlanmıyor?

Çünkü boğanın ineği ezmesi zorunluluk, aksine izin yok.

80’lerde “Giysiler artık ruhun penceresi değil,” demiştiniz. The Smiths döneminde sahneye kuzgunkılıcı denilen çiçeklerle çıkıyor, parlak ve renkli bir görüntü sergiliyordunuz. Diğer üyelerinse üzerlerinde bir ekip görüntüsü verecek şekilde süveter oluyordu genellikle. Bütün bunlar kendinize özgü karakterinizi daha en baştan dünyaya göstermek için mi planlanmıştı?

Hayır, sadece diğer üçü oldukça sıkıcıydı.

Konserlerinizin en can alıcı sahnelerinden birisi, gömleğinizi çıkarıp bedeninizi dinleyicilere gösterdiğiniz an. Erkek bedeniniz her şeye açıklığın bir sembolü mü?

Sahip olduğum tek beden bu. Başka bir şey ortaya koyamam. Seksüel açıdan heyecan yaratan bir an değil o, kimsenin etkilenip beni karşı konulmaz bulmasını talep etmiyorum; onun yerine, insana özgü sürekli örtülü olma isteğinden kurtulmakla ilgili. Kıyafetlere bürünmek, arabaların ya da evlerin içine girmek... İnsanlar, bir şeyin “içinde” olmaya ya da örtünmeye karşı takıntılı ve herhangi bir özgürlüğün lirik tabiatına karşı rahat değil. Gerçi bir zamanlar “vahşi” denilebildiğimize göre, bu bize öğretilen bir şey. Bence “vahşi” “özgür” demek. Hayvanların “vahşi doğada yaşadığını” ya da nasıl “vahşi hayvan olduklarını” duyarız hep. Bunların hepsi, kafeslenmedikleri anlamına gelir. Onlar vahşi değil, özgür. İnsanlarda otomatik olarak istemsiz güvensizlik var kanımca; bu oldukça üzücü ve dünyayı da üzgün bir yer haline getiriyor. Evet, seks gerçekliğin bir parçası ama cinsellikten daha derin duygular söz konusu.

Yakın arkadaşınız sanatçı Linder Sterling ile yaptığınız mükemmel röportajı okudum ve ben de ona sorduğunuz soruyu size sormak istiyorum: “Eğer kadın bedenine sahip olsaydınız, çalışmalarınız nasıl farklılaşırdı?” Mesela sahnede yine gömleğinizi çıkarıp atar mıydınız?

Şu anda yaptığımdan daha hızlı bir şekilde.

"YA ŞARKICISINIZDIR YA DA SADECE BİR KOSTÜM..."

“How Music Works” adlı kitabında David Byrne şöyle diyor: “Müzik performanslarında sahnedeki kişinin, bir ayrılık şarkısı söylediği ya da kötü bir ruh hali içinde olduğunda bile, o sırada iyi vakit geçirdiği izlenimini alabilirsiniz. Bir oyuncu için bu bir lanet olabilir, illüzyonu yok edebilir ama bir insan şarkı söyleyerek ikisini de yapabilir.” Hep “I Know It’s Over” ve “Asleep”i söylerken nasıl hissettiğinizi merak ettim. O yoğun duygusal anlarda tam olarak ne hissediyorsunuz?

Şarkının ortaya çıkmasına neden olan süreci asla unutmam, bu nedenle sadece 2014 yılında iyi bir banka hesabım ve birkaç iyi arkadaşım var diye o acı yok olmaz. Eğer bir şarkı çok sayıda insan için önemli bir hale gelirse, bu tesadüf değildir. Duygusal bir şarkıyı seslendirmek bir güven oyunu değil; hissetmedikçe yapamazsınız. David Byrne ile oyunculuk konusunda hemfikir değilim, çünkü birçok büyük aktör başarısızlığı müthiş bir şekilde yansıtabilir ve biz onları bu nedenle daha çok severiz. Herkesin hayatında güzellikler yaratan sanatçıları biliriz ve aynı zamanda bunun için çok acı çektiklerini de görebiliriz. Onları her zaman sevecek olmamızın nedeni de budur. David ile ayrıca “müzik performansı” ifadesini kullandığında da hemfikir değilim. Çünkü eğer bir şarkıyı söylemek için gerçek ve fiziki bir ihtiyaç içindeyseniz, performans sergilemiyorsunuz demektir. Performans göstermek zorunlu ve yapaydır. Ya şarkıcısınızdır ya da aksi halde sadece bir kostüm...

VEGAN LOGIC XCV - KASIM 2014'ÜN EN İYİ KAYITLARI SEÇKİSİ - 24.11.2014

24.11.2014 tarihinde yayınlanan Vegan Logic'in kaydı.

1- Clark - Ship Is Flooding 
2- Erik Truffaz & Murcof - Human Being
3- John Carpenter - Vortex
4- Faust - Sur le ventre
5- Andy Stott- Science and Industry
6- Deft - Drawn
7- Machinedrum - Safed
8- David Bowie - 'Tis a Pity She Was a Whore
9- David Bowie - Sue (Or In a Swason of Crime)
10- Poppy Ackroyd - Salt 

VEGAN LOGIC XCV - BEST RECORDINGS OF NOVEMBER 2014 SELECTION - 24.11.2014 by Veganlogic11 on Mixcloud

Video: Tom Adams @ Salon

21.11.2014
 
Dün paylaştığım konser yazısına yetişmediği için bu videoyu ayrıca yayınlıyorum. (Malum Youtube'a video eklemek saatlerce zaman alıyor.) Ama bu şarkısı da çok güzel, kayıt da iyi çıkmış. Tom Adams'ın müziği ile ilgileniyorsanız, Soundcloud ve Bandcamp sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.

Balmorhea + Tom Adams @ Salon

20.11.2014

Minimalist ve deneysel enstrümantal müzik dinleyicilerinin geçen yılki konser sonrasında artık daha yakından tanıdığı Balmorhea bu kez, altı üyeden oluşan bir ekiple değil, sadece kurucuları Rob Lowe ve Michael Muller ile dün akşam Salon sahnesindeydi. Dolayısıyla dünkü konser ile 2013'teki farklıydı; gitar, org, banjo, efekt pedalları ve bilgisayar kayıtlarıyla oluşturulan ses atmosferi daha yalındı. Grup bu yıl iki konser için İstanbul'a gelmesine karşın ilgi az değildi. Salon'da üst katta yere oturarak izleyenler diğer konserlere oranla daha fazlaydı; birisi "tam sevgili ile baş başa dinlenecek konserdi" diye yazmış sosyal medyada. Gerçekten de başını sevgilisinin omzuna dayayıp dinleyen epey çift gördüm. Balmorhea'in klasik müzik le minimalizmi buluşturan tınıları, insanı güzel hayaller kurmaya yöneltiyor. Bunu yapmak için de en iyi konum sevgili omzu elbette.



Balmorhea sahneye gelmeden önce gecenin açılışını İngiliz multienstrümantalist, besteci ve prodüktör Tom Adams yaptı. Huddersfield Üniversitesi'nde elektronik müzik dalında eğitim görürken, aynı zamanda çeşitli projelerde görev alan, "The Knife That Killed Me" adlı filmin müziklerini yapan ve 2015'te ilk solo albümünü yayınlamaya hazırlanan bir müzisyen Adams. Daha önce kendi olanaklarıyla yayınladığı "In the Constant Noise" ve "The Coldest Winter" adlı kısaçalarları bulunuyor. Enstrümantal rock, ambient, elektonika ve dreampop'u bir araya getirerek ses manzaraları yarattığı ilginç bir tarzı var. Balmorhea öncesinde sahneye tek başına çıkarak farklı soundlara uzanan kısa bir set sundu.



Balmorhea, ilk kez bu turne için Peter Liversidge'in hazırladığı görselleri de kullandı konser sırasında. Belli bir anlam yüklenemeyecek manzara görüntüleri eşliğinde dinledik dingin melodileri. "Böylece devamlı bizim yüzümüze bakmak zorunda kalmazsınız," diyerek espriyle söz ettiler görsellerden ama ben yine de tepedeki görüntülere değil sahneye bakmayı tercih ettim. Bir ara giriş katında ayakta duran dinleyicilerin arasında birisi aniden bayılarak yere düştü. Çalmayı kesen ikili de, bizde epey endişelendik ama uzun sürmedi bu durum; rahatsızlanan kişi yanındakilerin yardımıyla ayağa kaldırılıp salondan çıkarıldı. Sonrasında Rob Lowe şaşkınlıkla salondakilere, "Çalmaya devam edelim mi?" diye sordu, dinleyicilerden onay gelince yeniden başlayan gitar tınılarıyla başka bir dünyaya doğru yol aldık.

Minimalist enstrümantal müziğin karakterindeki soyutluk, dinleyenin kendi evrenini yaratmasını sağladığından hep beni büyülemiştir. Balmorhea, bu yıl yayınladığı "Heir EP"de de sergilediği gibi, bu karakteri özenle koruyan bir müzik yapıyor. Kimi zaman pastoral manzaralara uyacak kadar kırılgan ama kimi zaman da fırtına öncesini haber verecek kadar çarpıcı ama her zaman etkisi güçlü bir müzik bu.

Bununla birlikte sahnede altı kişi olduklarında doğal olarak daha zengin bir sound elde ettiklerini de söylemem gerek. Dün akşamki 2007 yılındaki Balmorhea'ya bir saygı duruşu gibiydi; hayatın akışını biraz olsun yavaşlatmak isteyip de yapamadığımız bu dünyada güzel bir duraktı. İkili konserlerin, grubun ilk albümü "Balmorhea"in bu yıl yeniden yayınlanması nedeniyle tercih edilen bir konsept olduğu belli. Grubun diğer elemanları evlilik, çocuk sahibi olma ve solo projeler gibi işlerle meşgul olduğundan gelecek günlerin neler getireceği bilinmez ama beklemeye değer.



(Fotoğraf ve videolar bana aittir.)

VEGAN LOGIC XCIV - 2014'ÜN EN İYİ REMİKSLERİ 1. BÖLÜM - 17.11.2014

17.11.2014 Pazartesi akşamı Dinamo FM'de canlı yayınlanan programın kaydı. Yıl değerlendirmelerine geçen haftadan beri devam ediyorum. Bu haftayı yılın en iyi remikslerine ayırdım ama tek program yetmedi; gelecek haftaki ikinci bölümde dark electro, industrial techno ağırlıklı bir seçki planlıyorum.


1- Repeat Pattern - Half of Half (Submerse Remix)
2- Hundred Waters - Down From the Waters (The Field Remix)
3- David Lynch - The Big Dream (Moby reversion Feat. Mindy Jones)
4- Douglas Dare - Nile (Throwing Snow Remix)
5- Keaton Henson - Elevator Song (kidkanevil Remix)
6- Yosi Horikawa - Kingdom of Frogs (Daiuske Tanabe Remix)
7- Wild Beasts - A Simple Beautiful Truth (Djrum Remix)
8- Group Rhoda - King (Asphodells Remix)
9- Max Cooper - Woven Ancestry (Lusine Remix)
10- Moderat - Last Time (Jon Hopkins Remix)
11- Jon Hopkins - Abandon Window (Moderat Remix)

VEGAN LOGIC XCIV - THE BEST REMIXES OF 2014 PT. I - 17.11.2014 by Veganlogic11 on Mixcloud

SAKSOFONLA DESTAN YAZAN VİRTÜÖZ: COLIN STETSON

15.11.2014

Yazının başlığı aklıma dün akşam Salon'daki konserden sonra eve dönerken geldi. İlk anda insan, 'tek bir enstrümanla destan yazılır mı?' diye tereddüt etmiyor değil ama Colin Stetson'ın saksofondaki hakimiyetini anlatmak için uygun bir ifade bu. Virtüözitenin doruğuna varmış, saksofonu iyi değil, olağanüstü iyi ve sıradışı bir tarzla çalan Kanadalı müzisyeni dün ikinci kez canlı dinledim. Bu yıl Big Ears Festival'da sahneye irili ufaklı beş ayrı üflemeli alet ile çıkmış, birini bırakıp diğerini alırken biz de gerçek anlamda ağzımız açık izlemiştik kendisini. Daha önce de bu enstrümanı oldukça iyi kullanan müzisyenler gördüm ama Colin Stetson'ın dairesel nefes seslerini (circular breathing) kullanarak yaptığı müziği canlı dinlediğinizde bambaşka bir deneyim yaşıyorsunuz.

Stetson, bugüne kadar Arcade Fire, Bon Iver, Feist, Timber Timbre, Tom Waits, TV On The Radio gibi ünlü isimlere hem sahnede hem de kayıtlarda eşlik etti. Ama birçokları gibi benim de ilgimi 2007'de yayınladığı solo albümü "New History Warfare, Vol 1" ile çekti. Saksofonundan çıkan agresif ve tutkulu seslerle kurguladığı deneysel tarzıyla farkını ortaya koymuştu. 2011'de kaotik ama içinde melodik bir sürükleyiciliği de barındıran "New History Warfare, Vol. 2: Judges" Constellation Records etiketiyle çıkınca uluslararası alanda başarının yolu açıldı. Savaş konseptine odaklanan destanını serinin üçüncüsü "New History Warfare Vol. 3: To See More Light" ile geçen sene sürdürdü.

Devamı gelir mi bilmiyorum ama üç albümü arka arkaya dinlediğinizde, savaş üzerine kalın birer ansiklopedi devirmiş gibi hissediyorsunuz kendinizi. Çünkü Colin Stetson adeta seslerle resim yapıyor, yarattığı atmosferin içine girdiğinizde anlatmak istediklerini söylemesi için söze gerek kalmıyor; size duyumsattıklarıyla o resim hayalinizde şekilleniyor. İnsanoğlunun bilinçli bir şekilde sonumuzu nasıl algılayamadığını anlatıyor Stetson. Ölüm ve sevgi arasındaki ilişkiyi bu konsept içinde sarsıcı bir şekilde ortaya koyuyor ve dinleyenlere çok yoğun bir müzik deneyimi yaşatıyor.

Stüdyoda her tarafa farklı mikrofonlar yerleştirerek en uygun sesi yakalamak için sağladığı ortamı sahnede bulamazsa diye düşünüyor insan ama canlı performanslarının etkisi şaşırtıcı şekilde albümleri geride bırakıyor. Dün akşamki konserinde sahneye bir alto, bir de dev bir bas saksofon ile çıktı Stetson. Her birini çalarken boğazına dahi yerleştirdiği mikrofonların da yardımıyla sanki birkaç müzisyenden kurulu bir grup çalıyormuşcasına farklı sesler çıkardı, parmaklarını zaman zaman saksofonun tuşlarına vururcasına çarparak adeta perküsyon gibi kullandı, çoklu mikrofon sistemi sayesinde uğultularla bütünleşen kaotik, tekinsiz, uçuk bir müzik yaptı ve bütün bunları hiçbir elektronik ses katkısı olmadan yaptı.  Dakikalarca nefes almadan üflediği enstrümanıyla tamamen tek vücut olmuş, onu kendi bedeninin bir uzantısı haline getirmiş Stetson.



Bu aşamaya varabilmek için müthiş bir fiziksel disiplin içinde olduğu kesin. O fiziksel kondüsyon ile bütünleşen yaratıcılık ve deneysel bakış açısı sonucunda hayranlık uyandıran bir canlı performans ortaya çıkıyor. Colin Stetson'ın müziğinde beni en çok çeken özellik, saksofonunun yumuşak ya da romantik olmaması, çoğunlukla karanlıktan gelen bir soundu var; gereğinde öfkeli, gereğinde hüzünlü ama uysal değil. Eğlence için hızla tüketilecek bir müzik hiç değil; ancak yavaş yavaş bünyenize alarak duyumsayacağınız büyük bir keyif.  Üçlemenin son yayınlanan albümünde yer alan "Among the Sef (Righteous II)"da kendi çıkardığı tuhaf sesleri, hikayesini anlattığı Atlantik Okyanusu'nda yaşayan ve kimsenin duymadığı bir şarkıyı sürekli söyleyen bir balinanın sesine dönüştürürken dinlediğinizde donup kalıyorsunuz...

Dün bu müthiş zevki yaşamak için Salon'a gelenler Colin Stetson'ı bir saatlik konser sonrasında coşkuyla ve hayret içinde alkışladı. "Böyle bir şey olamaz…", "İnanamıyorum bu performansa!" diyenleri duyuyordum. Ben de yanımdaki arkadaşlara, "Saksofon çalıyor olsaydım, Colin Stetson'ı canlı dinledikten sonra bırakabilirdim," dedim, güldük. Biliyorum espri ile söylediğim bu düşünce doğru bir yaklaşım değil; Tolstoy olamayan yazarlar da yazmayı mı bırakacak? Aslında sadece Colin Stetson'ın durduğu yerin ne kadar erişilmesi zor bir nokta olduğunu, bir müzisyenin enstrümanıyla bütünleşmek için sınırları ancak bu kadar zorlayabileceğini anlatmaya çalışıyorum.

Yılın kentteki en etkileyici konserlerinden birisini yaşadık dün akşam. Salon ekibine, emeği geçenlere teşekkürler!

Konser sırasında kaydettiğim "Judges" videosunu aşağıda paylaşıyorum.


(Fotoğraflar ve konser videosu tarafımdan çekilmiştir.)

DAVID HARRINGTON: "TANBURİ CEMİL BEY, JIMI HENDRIX GİBİ DAHİ BİR SANATÇIYDI"

14.11.2014
 

Çağdaş müziğin öncü topluluğu Kronos Quartet, 10 yıl sonra yeniden Türkiye'de konser vermeye hazırlanıyor. 1973 yılında kurulduğundan beri kendisi için yazılan ya da düzenlenen 400'den fazla eseri yorumlayan grup, deneysel bakış açısı ve kar amacı gütmeyen Kronos Quartet Performing Arts Association sayesinde kurduğu yaratıcı organizasyon modeli ile tüm dünyada büyük başarı kazandı. Hiç durmadan çalışıp üreten grup, her sezon yaklaşık 12 yeni eser sipariş ediyor, yılda 75'ten fazla konser veriyor, 22 hafta boyunca kendi ülkeleri içinde 15 eyaleti ve Amerika dışında 15 ülkeyi kapsayan turneye çıkıyorlar. Yeni eserlerin yanı sıra, yeni yeteneklerin keşfi ve eğitimi gibi önemli etkinlikleri de söz konusu dernek aracılığıyla gerçekleştiriyorlar.

1973'te kemancı David Harrington (1. Keman) tarafından kurulan dörtlüde, bugün John Sherba (2. Keman), Hank Dutt (viyola) ve Sunny Yang (viyolonsel) yer alıyor. Son derece geniş bir repertuvara sahip olan grup, bugüne kadar bir yaylı çalgılar dörtlüsü için birçok sıradışı kayıt yaptı; Jimi Hendrix'ten "Purple Haze"i yorumladı, Allen Ginsberg "Howl"u okurken müzik yaptı, David Bowie "Space Oddity"i söylerken sahnede Philip Glass ile birlikte ona eşlik etti, Steve Reich'ın 11 Eylül olaylarının etkisiyle yazdığı WTC 9/11 eserini kaydetti. Geçen yıl Paris'te bu eseri gruptan canlı dinledikten sonra uzun süre etkisinden çıkamamıştım. "Requiem for a Dream" filminin Clint Mansell imzalı unutulmaz müziklerini icra eden de Kronos Quartet'ti. Kronos, bu yıl rock grubu The National'dan tanıdığımız Bryce Dessner'ın yazdığı "Aheym"i yorumladı ve muhteşem bir kayıt çıktı ortaya. 41 yılda toplam 43 stüdyo albümü, 5 film müziği kaydettiler ve başka müzisyenlerin kayıtlarına katkıda bulundular. Sonuçta müziğin çok farklı türlerinden besteciler için adeta bir çekim alanı oldu Kronos Quartet. Gelecek yıl da yaratıcı müziğin en önemli etkinliklerinden Big Ears Festival'da "konuk sanatçı" olarak odak noktasını oluşturup onurlandırılacak.

Dörtlüyü 18 Kasım'da CRR Konser Salonu'nda dinlemeden önce David Harrington'a bazı sorular yöneltme şansım oldu. Onca yoğun seyahat programı arasında yanıtlama inceliğini gösterdi. Verdiği yanıtlar yaratıcılığın sırlarına dair de ipuçları içeriyor kanımca...



Bir süredir turnedesiniz ve 10 yıl aradan sonra Türkiye'ye geliyorsunuz. Heyecanla bekliyoruz! Nasıl geçiyor turne?

Bu turnenin bir parçası olmak harika bir duygu. Sırbistan'dan başladık ve "Beyond Zero" adlı eseri çalarak 1. Dünya Savaşı'nın başlangıcına dikkat çektik. Yaklaşık 20 yıldır bizimle işbirliği yapan Novi Sad'lı besteci Aleksandra Vrebalov, müthiş güçlü bir eser yazdı. Eski dönem kayıtlarıyla yaptığı filmlerle tanınan Amerikalı yönetmen Bill Morrison da onun müziğine çarpıcı bir film yaptı. "Beyond Zero", Vrebalov'un Sırbistan'daki Kovilj Manastırı'ndaki rahipler arasında yaptığı bir kayıtla sona eriyor. Belgrad ve Novi Sad'daki konserlerimizde rahipler bize eşlik ederek şarkı söyledi. Bu eski Bizans müzik geleneğine ait sesin ve ruhun adeta sihirli bir şekilde sahneye yansıması, olağanüstü bir deneyim.

Sırbistan'dan Hollanda'da 's-Hertogenbosh'a gittik. Burası 500 yıl önce Hieronymus Bosch'un (Rönesans'ın kuzeydeki temsilcilerinden Hollandalı ressam- Z.K.) memleketi olan bir kent. Kasım Müzik Festivali, çok canlı ve güzel bir etkinlik, festivalin kapanışını biz yaptık. Rus besteci Sofia Gubaidulina'nın Kronos için 1993'te yazdığı String Quartet #4 adlı eseri, 1994'te Carnegie Hall'daki ilk konserimizde çalmıştık. O tarihte Sofia ile prova yapabilmiştik ama o mükemmel eserini konserde çalışımızı hiç dinleyememişti. Sofia Gubaidulina'nın sıcak, içten bir tavrı var; bunca yıl sonra onun dinleyiciler arasında olması harikaydı. O konserde Hollanda'dan iki konuk sanatçımız vardı: soprano Nora Fischer ve arpist Lavinia Meiijer. Çok coşkuluydu ve Mary Kouyoumdjan'ın son dönemde yazdığı büyük eseri "Bombs of Beirut" ile sona erdi. Dinleyiciler çok duygulandı.

Oradan Lizbon'a geçip Wagner'in "Tristan ve Isolde Uvertürü"nden Cafe Tacuba'dan "12/12"ye ve Steve Reich'tan "Different Trains"e kadar çeşitli parçalar çaldık. Portekizli şarkıcı Ameila Muge bize iki şarkısıyla eşlik etti. Kapanışta orijinalinde muhteşem Ermeni şarkıcı Zabelle Panossian'ın seslendirdiği "Groung" adlı şarkıyı çaldık. Bu şarkı, 1916'da Panossian'ın Amerika'ya gelmesinin hemen ardından kaydedilmişti.

Bu akşam Kafka ve Rilke'nin kenti Prag'dayız. Bu turnede her durağımız giderek daha da derinlik kazanıyor sanki. İstanbul'a tekrar gelip oradaki dinleyicilerimiz için çalmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.



Bu yıl Kronos Quartet'in 41. yılı. Bunca yıldır hem erken dönem müziklerini hem de Kronos Quartet için yazılan özel besteleri dünyanın her yerinde farklı dinleyicilere icra ediyorsunuz. Sizin açınızdan nasıl bir süreçti bu? Sizin için nasıl bir serüven oldu?

40 yıldan sonra artık Kronos'un kendi yolunu, hızını yakaladığını hissediyorum. Dünyanın her yerinden besteciler bizim için heyecan verici eserler yazıyor. Her gün parçası olmaktan ve paylaşmaktan dolayı kendimizi talihli hissettiğimiz yeni deneyimler ortaya çıkıyor. İnsanlık açısından bu kadar çok şeyin mümkün olduğu ve aynı zamanda tehlike içine girdiği böyle bir an müzikte daha önce var olmadı. Konserlerimizde bu güçlü yaratıcılık ve risk anlarını coşkuyla karşılamak istiyoruz. Kendimize ve dinleyicilerimize bu rahatsız edici sorunların bazılarını çözebilmek için enerji vermeyi umuyoruz. İşbirliği yöntemlerine işaret etmek ve yaşam hakkında yeni şeyleri müzik yoluyla öğrenmenin heyecanını göstermeyi umuyoruz.

Müziğiniz klasik virtüözlük ile popüler duyarlılığı buluşturuyor, bir anlamda klasik ile pop arasındaki çizgiyi belirsizleştiriyor. Bu noktaya nasıl ulaştınız?

Bana göre müzikte kategoriler yok. Kulaklarım kapıda bekleyen bekçi ya da türler arasına çekilen tel örgüler değil. Müzik çok çeşitli şekillerde ortaya çıkıyor, gerçekten bunun nasıl olduğunu tam olarak anlamıyorum ya da üzerinde fazla bir konrolüm yok. Müziğin kendine özgü bir zaman kavramı var. Müzikte tüm hayatımı değiştiren anlar söz konusu. O anları çocuğum ya da torunum gibi sevgiyle el üstünde tutup koruyorum. Müzik deneyimi yoluyla bu tür hayat değiştiren anları yaşamayı sürdürmeyi umuyorum ve Kronos aracılığıyla diğer insanlara da bunu yaşatabilmeyi diliyorum.



Yıllardır birikte çalışabildiğiniz müzisyenlerin bulunması Kronos için büyük şans olmalı. 
Prodüksiyon sırasında yaşanan diyaloğun temeli ne, nasıl bir dinamik söz konusu?

Müzisyen olmanın tek anlamı, hayatınızın belli bir anında, müzikle mümkün olan en fazla oranda ilişki içinde bulunmaya karar vermiş olmanızdır. Yanınızdan yürüyüp giden fırıncı ya da muhasebecinin de müzikle yoğun ilişkisi olabilir ama bunlar dönüşüm yaratan deneyimler olmayabilir. Biz Kronos'ta çaldığımız müziğin asıl sahibi değiliz, onu bir süreliğine paylaşabiliyoruz. Bizim sorumluluğumuz, bulabileceğimiz en harika, en güzel ve en sarsıcı müziği bulmak. Gezegendeki en yaratıcı beyinlerin gücünü kullanarak hayatın bazı gizemlerini anlatmaya ve o müzisyenlerin bize en iyi müzikal düşüncelerini vermelerini sağlamaya çalışıyorum.

Kronos Quartet bugüne kadar Philip Glass, Terry Riley, Astor Piazzola, Steve Reich, Tom Waits, Paul McCartney ve Björk'ün de aralarında bulunduğu çok farklı müzik yapan yetenekli isimlerle çalıştı. Çalışacağınız müzisyenleri ya da yorumlayacağınız eserleri seçerken temel kriteriniz ne?

Kronos'un yaptığı çalışmalar, bir sonraki aşama için sonsuz bir araştırma gibi. Bir sonraki aşama için doğru olan hangisi? Bu insan portresini nasıl biraz daha tamamlanmış hale getiririz? Daima bana ertesi gün cazip gelecek müziği ararım. Yarının müziğinin ne olduğu konusunda bugün emin değilim.

Birçok besteci ile uzun süreli ilişkiler kurabildiğimiz için şanslıyız. Eğer bir kere çalıştığınızda yeterince iyiyse, onu sürdürmek de iyi sonuçlar verir diye düşünürüm hep. Pratik yapmak önünüze yeni rotalar çıkarır. Her besteci ile ne kadar çok çalışırsak, o kadar çok hikaye anlatılabilir. Steve Reich, Kronos Quartet'e en kişisel eserlerini emanet eden açık bir örnek. Bu güvene değer veriyoruz ve bütün bestecilerimizi yeni anlatım olanaklarına kavuşturmayı umuyoruz.



Terry Riley ile nasıl tanıştınız? Onunla çalışmanız müzikal anlamda hangi keşiflere yol açtı?

Terry Riley, 1980'den bu yana Kronos için beste yapıyor. Çalışmalarımızı onsuz hayal edemiyorum. Şu ana kadar bize yalnızca 27 çok çeşitli bir renklilik vermekle kalmadı; birlikte gerçekleştirdiğimiz provalarda yaptığı yorumlar ve müziğinin gücüyle, Kronos'un dağarcığına yeni bakış açıları ve sesler eklememize olanak sağladı. Müzik ve insanlık için olağanüstü bir güç Terry Riley.

İstanbul konserinizde nasıl bir program olacak? Merak ediyorum, birkaç ipucu vermek olanaklı mı?

Kentinize son geldiğimizden bu yana neler yaptığımızı gösterecek bir program var aklımızda. İstanbul konserimizde en sevdiğimiz bazı bestecilerin eserlerini çalacağız. Montreal'den Nicole Lizee bizim için eğlenceli, ses bakımından yaratıcı ve çok hoş müzikler besteledi. İran'dan Sabha Aminika, konserlerimize çok eski bir İran geleneği olan halı dokumacılığının seslerini taşıdı. Aleksandra Vrebalov, ülkesindeki kafa karıştırıcı çatışmaları müzikle anlattı. Terry Riley'in en büyüleyici eserlerinden birisini, "Salome Dances for Peace"ten "The Gift"i çalacağız. Dörtlüler için yazılmış eşsiz bir eserdir bu. Bu konuda başka hiçbir şey ona yaklaşamaz bile. Dinleyici aniden Hindistan'a gider, birden kendini Moğolistan'da bulur, olağanüstü bir şey.

Fark etmiş olabilirsiniz; Suriyeli şarkıcı-besteci Omar Souleyman ve Ramallah Underground'un müziklerini çalıyoruz. Ermenistan'dan bir parça olabilir. Yahudi müziği, Hıristiyan müziği, İslami müzik... Bu dünyada hepimizin paylaştığı birkaç değerli anın işe yarayabileceğini göstermek  istiyoruz.

Tanburi Cemil Bey'den "Eviç Taksim", bu yıl yayınladığınız "A Thousand Thoughts" adlı albümde yer alıyor. Sizi o esere çeken neydi?

Tanburi Cemil Bey, Bartok, birkaç isim saymak gerekirse, Jimi Hendrix ve Astor Piazzola gibi dahi bir sanatçıydı. Dünyaya Osmanlı müziğini kazandırdı, bu müziğin en etkileyici eserlerini verdi. "Bey" kelimesinin İstanbul'un arka sokaklarından geldiğini duyabilirsiniz. İstanbul'a gelip Tanburi Cemil Bey'den bir eser çalmamayı hayal bile edemeyiz.

VEGAN LOGIC XCIII - 2014'TE YENİDEN YAYINLANAN ALBÜMLER SEÇKİSİ - 10.11.2014

Dün akşam Dinamo FM'de canlı yayınlanan programın kaydı. Yıllık müzik değerlendirmelerime dün başlamış oldum. Bu programda 2014'te yeniden yayınlanan albümler arasından bir en iyiler listesi yaptım. Bana göre bu listedeki albümler bir müziksever için arşivlik değerde. Eğer olanağınız varsa edinmenizi tavsiye ederim.

Yılın geri kalanında 2014'te müziği farklı kategorilere göre değerlendirmeye devam edeceğim.




1- Z aka Bernard Szajner - Bashar (Visions of Dune)
2- Caustic Window - Flutey (Caustic Window)
3- Brian Eno - Fractal Zoom (Nerve Net)
4- Transllusion - Dimonsional Glide (The Opening of the Cerebral Gate)
5- Coil/NIN - Closer [Unrecalled] (Recoiled)
6- Chris & Cosey - Deep Velvet [Carter Tutti Remix] (Carter Tutti Remix Chris & Cosey)
7- Cabaret Voltaire - Crackdown (#7885 Electropunk to Technopop 1978 - 1985)
8- Chrome - Meet You in the Subway (Bay Area Retrogade Vol. 2)
9- Sandra Electronics - Here and Now [German Version] (Sessions)
10- The Durutti Column - In "D" (The Return Of The Durutti Column)
11- Lewis - I Though the World of You (L'Amour)

VEGAN LOGIC XCIII - BEST REISSUES AND ARCHIVAL RELEASES OF 2014 - 10.11.2014 by Veganlogic11 on Mixcloud

Morrissey'in İstanbul konseri için poster tasarlama kampanyası

4.11.2014

Morrissey konserine 32 gün kaldı! Tahmin ediyorum benim gibi diğer hayranları da sabırsızlıkla bekliyor 7 Aralık akşamını. Bu arada bir bilgi geldi, ilgilenenlerle onu paylaşmak istedim. Organizasyon şirketinin iletişim ajansından gönderilen bültende şöyle yazıyor:

"Güçlü sahne performansı ve şiirsel besteleri ile dünya çapında bir efsaneye dönüşen Morrissey, son albümünde yer alan 'Istanbul' şarkısına uygun temadaki poster tasarımını hayranlarına teslim etti.

Rolling Stone Dergisi’nin gelmiş geçmiş en iyi 100 şarkıcı listesinde yer alan Morrissey’in İstanbul konseri için hazırlanan projede 'Istanbul' şarkısının ruhunu yansıtan poster tasarımlarıyla yarışmaya katılacak olan kişiler tasarımlarını 7 Kasım Cuma 20:00’a kadar morrissey@pozitiflive.com adresine gönderebiliyor. Yaşayan efsanenin posterleri kazanan kişinin adıyla birlikte şehrin dört bir yanında yerini alacak."

Eminim Moz hayranları arasında tasarım yeteneği gelişmiş olanlar vardır. Ama dikkat; yarışmayla ilgileniyorsanız katılım için sadece üç gün kalmış. "Istanbul" şarkısının sözlerine ve ilk yayınlandığında benim yaptığım yoruma bakmak isterseniz bu linkten, Morrissey ile yaptığım röportajda şarkının ruhuna dair söylediklerine bakmak isterseniz de bu linkten fikir alabilirsiniz. Konserin afişini onun müziğini gerçekten seven bir hayranı yaparsa bence çok güzel bir tasarım ortaya çıkabilir!

Yeni Pink Floyd şarkısı!

 4.11.2014

Pink Floyd, 20 yıl aradan sonra gelecek hafta 10 Kasım'da yayınlayacağı ve 2008'de yaşama veda eden üyeleri Rick Wright'a adadığı albümü "The Endless River"dan "Allons-y (1)" adlı yeni şarkısını Spotify üzerinden paylaştı. Açıkçası daha önce yayınlanan "Louder Than Words" belki beklentilerim farklı olduğundan bir parça hayal kırıklığı yaratmıştı ama bu ikinci şarkıyı tekrara aldım ve albüme dair beklentilerim daha da yükseldi. Şarkı 2 dakika bile sürmüyor ama David Gilmour'un kendisini hemen belli eden gitarı, sürükleyici bir sound içinde öne çıkmış yine. Büyük hasret haftaya sona eriyor!

VEGAN LOGIC XCII - KIŞA MERHABA - 3.11.2014

3.11.2014 tarihinde Dinamo FM'de canlı yayınlanan Vegan Logic'in kaydı.

1- Eyeless In Gaza - Lies of Love
2- Arbre Noir - Protoplasma
3- Coil - At the Heart of It All
4- Bersarin Quartett - Mehr Als Alles Andere
5- Sankt Otten - Thom Yorkes letzte grosse Liebe
6- No Accident In Paradise - Farbiarnia
7- Biblo - Rebound
8- Mala - I Wait, Pt. 2
9- Boy Is Fiction - Sunlight Through Glass
10- Keaton Henson - Elevator Song (kidkanevil Remix)
11- Clark - Strength Through Fragility

VEGAN LOGIC XCII - WINTER MIX - 3.11.2014 by Veganlogic11 on Mixcloud

DÜNYANIN FARKLI KENTLERİNDEN EN İYİ PLAKÇILAR

4.11.2014

Bir kenti ziyaret edeceğiniz zaman doğal olarak ilgi alanlarınıza göre önceden araştırma yapıp, mutlaka görmek istediğiniz yerleri belirlersiniz. Benim listelerimde daima ayrı bir başlık olarak plakçılar da yer alır. Sorar soruşturur, en iyilerini bulmaya çalışırım. Bu yazıda meraklılarına fikir vermesi açısından farklı kentlerde rastlayıp en beğendiklerimi bir araya getirdim.

12 Tónar (Rejkjavik, İzlanda)

Bugüne kadar gördüğüm plakçılar içinde en keyifli saatler yaşadığım mekan 12 Tónar oldu. Yağmurlu ve serin bir sonbahar günü Reykjavik’in sessiz sokaklarında yürürken, içeri girdiğim andan itibaren müthiş bir sıcaklık hissi yarattı bu mekan. İki katlı ufak bir dükkanda sadece tek bir görevli vardı. Önce raflarda duran CD ve plaklara göz attım ama üzerlerinde hiç duymadığım bir sürü grup ve müzisyen adını görünce, görevliye, “Ben bu isimleri hiç tanımıyorum ama çok merak ediyorum. Bana ne önerirsiniz?” dedim. Verdiği yanıt mükemmeldi: “Ben size önereceklerimi söylerim ama siz de ayrıca istediklerinizi seçin, şuradaki koltuğa oturun, orada CD çalar ve pikap var. Birer birer dinleyin, ben de bu arada size kahve getireyim.” O gün bütün öğleden sonrayı o plakçıdaki eski koltuğun üzerinde müzik dinleyerek geçirdim. Camdan yağmuru seyredip 12 Tónar’ın muhteşem seçkisinde yer alan yeni müzikleri keşfetmek çok mutlu etmişti beni. Sigur Ros, Björk gibi isimlerin sık sık uğradığı bir mekanmış 12 Tónar. Özellikle İzlanda’da yeni çıkış yapan müzisyenlerle bağları kuvvetli. Kendi plak şirketleri de olduğundan ülkenin müzik sektöründe önemli bir etkiye sahipler. Reykjavik’e giderseniz, mutlaka uğramanızı öneririm. Zaten mekan da kentin en merkezi yerinde. Bu arada bir not; Reykjavik’te CD ve plak fiyatları pek uygun değil, beğendiklerinizin hepsini alamasanız da dinleme için ayrıca para ödemek gerekmiyor. http://www.12tonar.is/

The Thing (Brooklyn, New York)

12 Tónar’da rahat ve huzurlu ortamda alışveriş yapmanın keyfinden söz ettim az önce ama şimdi anlatacağım mekan, belki de en rahatsız şekilde plak arayacağınız yer olabilir. New York’un Brooklyn bölgesindeki Greenpoint adlı semtte yer alan The Thing, aslında kitap giysi ve çeşitli eşyaların bulunduğu ikinci el satış yapılan bir dükkan ve aynı zamanda bir plak cenneti. Cennet diyorum ama aslında plakların herhangi bir sıralamaya bağlı olmadan raflara yığıldığı, içeri güneş ışığının girmediği, tozlu plaklar arasından istediğinizi bulmak için çok emek ve zaman harcamanız gereken bir yerden söz ediyorum. “Öyleyse neden o kadar zahmete gireyim?” diye sorabilirsiniz ama plakların değişmeyen fiyatı 2 dolar! Üstelik dükkanın gerçekten ender bulunan cevherlerle dolu bir koleksiyonu var. New York’taki en büyük koleksiyonların birinden söz ediyoruz. 10 yılı aşkın bir süredir aynı mekanda hizmet veren The Thing, adeta ince uzun bir koridoru andıran bağımsız bir dükkan. Burada müzik meraklılarının plak arayışını izlemenin keyfi bir başka ama şunu da hatırlatmak isterim: Toza karşı yanınıza eldiven ve maske almanızı öneririm. İlginç bir müzik alışverişi için burayı es geçmeyin. https://plus.google.com/110226195971564876144/about?gl=tr&hl=en

Piccadilly Records (Manchester, İngiltere)

New wave/post punk patlaması sırasında 1978’de The Smiths, Happy Mondays ve The Stone Roses gibi Manchester gruplarının plaklarını satarak işe başlayan Piccadily Records, giderek kentin müzik sahnesinde temel bir yer edindi. 2000 yılından bu yana internet üzerinde de satışa başladılar. Bugün kataloglarında aklınıza gelebilecek her tür müzik bulunuyor. Manchester’da çok sayıdaki plak dükkanı içinde aradıklarımı istisnasız bulabildiğim mekan burası. Piccadilly Records’ın bir özelliği de çalışanlarının derin müzik bilgisi; herkesin ayrı bir uzmanlık alanı var. İlgilendiğiniz tarzı söylediğinizde, sizi o konuda uzman olan çalışana yönlendiriyorlar, o da size heyecanla bilgi veriyor. Tür çeşitliliğinin yanı sıra, alt türler ve onların da farklarına odaklanan çok ayrıntılı bir bilgilendirme söz konusu. Tanımadığınız bir grubun plaklarının ya da CD’lerinin üzerinde bile daha ilk okuyuşta iyi bir fikir edinmenizi sağlayacak notlar konuluyor. Piccadilly Records’ı işletenlerin ve orada çalışanların hepsinin işini çok severek yaptığı belli. Bu da o dükkanla müzik aracılığıyla gelişen, görünmeyen ama güçlü bir bağ kuruyor aranızda. http://www.piccadillyrecords.com/counter/index.php

Waterloo Records (Austin, Texas, ABD)

South by Southwest için Austin’e gittiğim bir yıl keşfettim bu dükkanı. Oldukça büyük bir mekan ve koleksiyonu da epey geniş. Bir plak dükkanına gittiğimde koleksiyonun iyi olup olmadığını anlamak için aradığım birkaç isim var; onların plaklarını satıyorlarsa hanelerine kocaman bir artı koyuyorum. Bunlardan birisi The Durutti Column. Waterloo’da popüler isimlerin arasında uzun zamandır aradığım DC plaklarını bulunca, o kadar çok sevinmiştim ki, bu dükkanı unutmam olanaklı değil.1982’den beri Austin’de faaliyet gösteren bağımsız Waterloo Records, kentin müzik sahnesini destekleyen en temel kurumlardan birisi. Mekan da el verdiğinden, içinde sık sık konserler, imza günleri düzenleniyor. Austin’e giden bir müzik sevdalısının, bir değil birkaç kere ziyaret etmek isteyeceği kadar cazip bir mekan. http://www.waterloorecords.com/

Kontra Plak (İstanbul, Türkiye)

Kuruluşunun en başından beri öyküsünü bilip, gelişimini de yakından izlediğim Kontra Plak’ın yeri ayrı. Galatasaray’da kurulduğu 2012’den beri müzikseverler için bir uğrak yeri haline gelen mekanın en önemli özelliklerinden birisi samimi havası. Orada bir plak dükkanı olduğunu bilmeseniz bile kaldırımda yürürken kulağınıza çarpan güzel müziğe duyarsız kalamıyorsunuz. Farklı türlerde hem yeni hem de ikinci el plak/CD satışı yapılan mekanda, ilgilendiğiniz albümü dinleme olanağınız da var. Ayrıca pikap, tişört gibi müzikle ilgili aksesuarlar da bulunuyor. Record Store Day’de gerçekleştirilen zengin kutlama programına, imza günlerine ve Dinleme Odası gibi bağımsız bir müzik etkinliğine ev sahipliği yapan Kontra Plak’ın ardındaki sır, dükkanı büyük bir müzik tutkusuyla işleten sahibi Okan Aydın. Turistlerin, hatta konser için kente gelen ünlü müzisyenlerin de keşfedip uğradığı mekaj, kısa zamanda İstanbul müzik sahnesinin önde gelen destekleyicilerinden biri oldu. http://www.kontrarecords.com/

Spacehall (Berlin, Almanya)

Kentin Kreuzberg adlı semtinde yer alan bu plakçı, özellikle elektronika, dub step, house ve tekno dinleyicilerinin mutlaka görülmesi gereken yerler listesinde yer almalı. Hip-hop, indie ve rock’ı da ihmal etmiş değiller ama ilk saydıklarımda iddialılar. Yeni çıkanlar yanında, ender bulunan plak ya da CD’lere de rastlayabileceğiniz oldukça geniş bir mekan burası. Birçok ünlü DJ’in de müşterisi olduğu Spacehall’un içine girer girmez, endüstriyel görüntülü karanlık dekorasyonun da etkisiyle, dış dünyadan soyutlanıp başka bir aleme geçiyorsunuz. Hem yeni ürün alabiliyor hem de ikinci el alışveriş yapabiliyorsunuz. Eğer internetten alışveriş yapmak isterseniz o da olanaklı. http://www.spacehall.de/shop/

Link: Bu yazı, 25 Eylül 2014 tarihinde redbull.com.tr'de yayınlanmıştır.

Video: Arild Andersen Trio - Reparate (Canlı performans @ Salon)

2.11.2014

Salon'da dün akşam gerçekleşen Arild Andersen Trio performansından bir bölüm.

Arild Andersen (bas)
Tommy Smith  (saksofon)
Paolo Vinaccia (davul)


(Video bana aittir.)