3.7.2015
Bazı konserler vardır keyiflendirip coşturur; bazısı eğlendirip dans ettirir; bazısı da hüzünlendirip ağlatır... 28 yaşındaki piyanist Tigran Hamasyan’ın Erivan Devlet Oda Müziği Korosu eşliğinde Aya İrini’de verdiği konser ise, tam anlamıyla ruhumuzu yüceltti. Dinlediğimiz müzik, 5. ve 19. yüzyıllar arasındaki döneme ait dini içerikli Ermeni müziğiydi. Gospel’dan tasavvuf müziğine kadar, her dini müzikte olduğu gibi, insan ruhunu derinden etkileyen bir yönü vardı. Ancak İstanbul’da yaşadığımız, bunun ötesinde bir deneyimdi; müziği dinlerken zihnimde sürekli aynı imajı canlandırdı.
Tigran Hamasyan, ibadet edercesine piyanonun üzerine kapanıp tuşlara her dokunduğunda dingin bir suya gökten bir damla düşüyordu sanki. O damlanın su yüzeyinde yarattığı titreşimler ise, 22 kişilik korodan çıkan büyüleyici seslerdi. Bazen tek tek düşen damlalar, bazen sağanağa ve doluya dönüştü. Su üzerindeki bu doğa harikası eşsiz gösteriyi hayranlıkla izleyen biri gibi, biz de müziği adeta hipnotize edilmiş bir halde büyük bir sessizlik içinde dinledik.
Hamasyan’ın insan zihninde resim çizen müziği, gücünü elbette farklı kaynaklardan alıyor. İlahiler ve geleneksel kompozisyonların varyasyonlarını yorumladığı “Luys i Luso” adlı bu projede Ermeni kültürünün izleri, acı, hüzün, sevgiyi arayış ve adanmışlık duygusu var. Varoluşundan bu yana sevgisini, heyecanını, öfkesini ve inancını şarkı söyleyerek anlatan insanın geliştirdiği koral müziğin gizemi var. Ama hepsinden önce Hamasyan’ın piyano enstrümanına hakimiyeti, olağanüstü yeteneği var. Genç yaşında Thelonious Monk Uluslararası Caz Yarışması’nda birinci olması, Herbie Hancock’un “Sen artık benim öğretmenimsin!” demesi boşuna değil. Piyano aracılığıyla insan ruhuna dokunuşu kelimelerin anlatamayacağı kadar özel.
Gümrü doğumlu müzisyenin salı akşamı Erivan ile İstanbul arasında kurduğu görkemli köprü, müziğin sınırsızlığının da en güzel örneğiydi; farklı kültürleri buluşturan su gibi saf, ortak bir ayindi.
(Bu yazı, ilk olarak 2.7.2015 tarihinde Cumhuriyet gazetesinde yayınlanmıştır.
Fotoğraf: Ilgın Erarslan Yanmaz)